Bảo hiểm Y tế công cộng tại Mỹ: Medicaid, Medicare và Obamacare
Medicaid, Medicare và Obamacare (ACA Marketplace) – Bạn phù hợp với chương trình nào?
Hệ thống bảo hiểm y tế tại Mỹ có thể phức tạp, nhưng việc nắm rõ các chương trình công cộng là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của bạn. Medicaid, Medicare và Obamacare là ba trụ cột chính, mỗi chương trình được thiết kế cho những đối tượng và nhu cầu khác nhau. Bài viết này sẽ giới thiệu cơ bản từng chương trình dành riêng cho cộng đồng người Việt mới định cư, giúp bạn phân biệt và tìm ra lựa chọn phù hợp nhất cho mình và gia đình.
1. Medicaid:
Là chương trình bảo hiểm sức khỏe dành cho người có thu nhập thấp, được tài trợ bởi liên bang và tiểu bang phối hợp. Mỗi tiểu bang quản lý Medicaid riêng, nên điều kiện có thể khác nhau. Chương trình dành cho:
- Người có thu nhập thấp (theo chuẩn từng tiểu bang)
- Trẻ em, phụ nữ mang thai, người khuyết tật, người già, và gia đình có con nhỏ
- Người định cư đủ 5 năm, nhưng một số tiểu bang hỗ trợ cả người mới đến (<5 năm)
- Không cần mua lại mỗi năm, nhưng: Phải gia hạn (renewal) theo yêu cầu của tiểu bang, thường 1 năm/lần
- Bạn sẽ nhận thư từ Sở Xã hội hoặc Medi-Cal (nếu ở California) yêu cầu cập nhật thông tin thu nhập, nơi ở, số thành viên gia đình…
- Nếu bỏ qua hoặc không phản hồi đúng hạn, bảo hiểm có thể bị cắt.
2. Medicare
Là chương trình bảo hiểm y tế liên bang, dành cho:
- Người từ 65 tuổi trở lên, hoặc
- Người bị khuyết tật nghiêm trọng (đủ điều kiện SSI), hoặc
- Người mắc bệnh suy thận giai đoạn cuối (ESRD)
- Đăng ký lần đầu khi đủ điều kiện, sau đó tự động gia hạn mỗi năm nếu bạn đang nhận Social Security. Nếu bạn đăng ký qua bên thứ ba (tư nhân), như Medicare Advantage hay Part D, thì bạn nên xem lại và đổi gói mỗi năm nếu cần (vì quyền lợi và chi phí có thể thay đổi)
💡 Không phụ thuộc vào thu nhập, nhưng để được miễn phí phần A, bạn cần có đủ 40 tín chỉ làm việc tại Mỹ (10 năm), hoặc vợ/chồng bạn có đủ.
3. Obamacare (ACA Marketplace)
Là hệ thống bảo hiểm theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (Affordable Care Act – ACA), giúp người dân tự mua bảo hiểm tư nhân có trợ giá từ chính phủ, tùy theo thu nhập dành cho:
- Công dân hoặc người có tình trạng cư trú hợp pháp
- Có hoặc không có thu nhập
- Nếu thu nhập thấp, bạn có thể nhận trợ cấp lớn để giảm giá bảo hiểm
- Phải mua lại (re-enroll) mỗi năm trong kỳ Open Enrollment: thường diễn ra từ 1/11 đến 15/1 hằng năm
4. Bảng so sánh chi tiết
| Tiêu chí | Medicaid | Medicare | Obamacare (ACA) |
|---|---|---|---|
| Đối tượng chính | Người có thu nhập thấp | Người từ 65 tuổi trở lên hoặc người tàn tật | Mọi công dân/hợp pháp có nhu cầu mua bảo hiểm |
| Tuổi | Không giới hạn | Thường từ 65 tuổi trở lên | Không giới hạn |
| Yêu cầu cư trú | Thường cần định cư ≥ 5 năm | Cần sống hợp pháp tại Mỹ | Cư trú hợp pháp (không cần đủ 5 năm) |
| Có cần có SSN? | ✅ Có | ✅ Có | ✅ Có |
| Dựa trên thu nhập? | ✅ Có | ❌ Không (trừ khi muốn được trợ cấp) | ✅ Có (trợ giá tùy thu nhập) |
| Chi phí | Thường miễn phí hoặc rất thấp | Có thể miễn phí phần A, trả tiền phần B/D | Trả phí hàng tháng, được giảm giá nếu thu nhập thấp |
| Đăng ký ở đâu? | Qua Sở Xã hội (Medi-Cal ở California) | Qua SSA hoặc Medicare.gov | Qua ACA Marketplace (ví dụ CoveredCA.com) |
| Trẻ em mới đến có được không? | ✅ Một số tiểu bang cho phép | ❌ | ✅ Nhưng thường chọn Medicaid nếu đủ |
| Người mới định cư <5 năm | ❌ (phần lớn) / ✅ (một số bang) | ❌ Nếu chưa đủ 40 tín chỉ | ✅ Có thể tham gia và nhận trợ giá |
5. Tiểu bang cho phép người định cư dưới 5 năm được Medicaid
Một số tiểu bang có chính sách nới lỏng cho người lớn và trẻ em chưa đủ 5 năm tại Mỹ, bao gồm:
| Tiểu bang | Chính sách hỗ trợ dưới 5 năm |
|---|---|
| California (CA) | Cho mọi độ tuổi, có SSN hoặc ITIN |
| New York (NY) | Trẻ em, phụ nữ mang thai, người lớn |
| Massachusetts (MA) | Trẻ em, phụ nữ mang thai, một số người lớn |
| Washington (WA) | Trẻ em dưới 19 tuổi |
| Illinois (IL) | Trẻ em và người già không giấy tờ cũng được |
💡 Các chính sách này có thể thay đổi theo thời gian, bạn nên liên hệ cơ quan địa phương hoặc trung tâm cộng đồng để kiểm tra cập nhật.
Tại Mỹ, ngành bảo hiểm rất phát triển với nhiều công ty và đại lý bảo hiểm (agent) đa dạng. Bạn có thể tìm thấy rất nhiều người Việt đang làm việc trong ngành này và họ có thể tư vấn chuyên sâu để giúp bạn tìm được chương trình bảo hiểm phù hợp nhất với nhu cầu và tình hình tài chính của mình.
Chúc bạn và gia đình luôn vững vàng trên hành trình định cư và có một cuộc sống khỏe mạnh, an tâm tại Mỹ!
Tổng hợp bởi GK&P